Hiệu quả giống ngô lai mới trên đất Vĩnh Linh

(QT) - Vĩnh Linh (tỉnh Quảng Trị) là một huyện thuần nông, cây lúa là một trong những cây trồng chủ lực. Tuy nhiên do điều kiện khí hậu, thời tiết vụ hè thu trên địa bàn huyện khá khắc nghiệt, đầu vụ nắng nóng, cuối vụ mưa lũ dẫn đến sản xuất vụ này tiềm ẩn nhiều rủi ro. Chính vì vậy, ở một xã như Vĩnh Hòa, Vĩnh Thành, Vĩnh Hiền… người dân không còn mặn mà với việc sản xuất lúa trong vụ hè thu. Thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đưa giống mới, có năng suất, chất lượng cao vào canh tác, góp phần tăng hiệu quả kinh tế trên cùng đơn vị diện tích, vụ hè thu 2014, Trung tâm Khuyến nông- Khuyến ngư tỉnh (KNKN) phối hợp với UBND xã Vĩnh Thành triển khai thực hiện mô hình “Sản xuất giống ngô lai mới” trên đất lúa khó khăn nguồn nước tưới nhằm khai thác có hiệu quả tài nguyên đất, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng vụ hè thu.

Nông dân tham quan mô hình sản xuất giống ngô mới NK54

Ông Nguyễn Thuận Cử, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thành cho biết: “Xã Vĩnh Thành có tổng diện tích gieo trồng hàng năm là 362,8 ha trong đó diện tích có thể gieo trồng lúa vụ hè thu là 149 ha. Tuy nhiên do người dân trong xã ngoài trồng lúa còn có nhiều hoạt động khác như nuôi trồng thủy sản, lao động phổ thông... cộng với khó khăn về nước tưới trong vụ hè thu nên hàng năm người dân thường bỏ hoang không sản xuất khoảng 100 ha. Đây là diện tích khá lớn so với diện tích gieo trồng của xã nên việc Trung tâm KNKN chọn xã làm điểm thực hiện mô hình trình diễn giống ngô lai mới là cơ hội để người dân có thêm sự lựa chọn chuyển đổi cơ cấu cây trồng”. Mô hình được triển khai tại Hợp tác xã (HTX) Tân Trại Thượng trên diện tích 1 ha với 24 hộ tham gia. Đây là HTX nằm phía cuối của xã Vĩnh Thành, nguồn nước tưới trong vụ hè thu phụ thuộc hoàn toàn vào các khe nước tự chảy. Mô hình được thực hiện trên vùng đất chuyên lúa, cạn bùn, thuộc loại đất sét pha cát. Các hộ tham gia thực hiện mô hình được hỗ trợ 100% giống ngô và 30% vật tư nông nghiệp. Căn cứ vào thời vụ, thời gian sinh trưởng và điều kiện canh tác, Trung tâm KNKN đã chọn giống ngô NK54 là giống ngô lai thế hệ mới, có nguồn gốc từ Thái Lan được Công ty Syngenta nghiên cứu, lai tạo. Kết quả theo dõi thời gian sinh trưởng của giống ngô này cho thấy, tỷ lệ mọc đều đạt từ 90 - 95%, cây sinh trưởng khỏe và đồng đều, thời gian trỗ, phun râu tập trung, thời gian trỗ cờ, tung phấn kéo dài, quá trình thụ phấn đóng bắp được triệt để, hạt đóng kín bắp, bộ rễ chân khoẻ, chống đổ tốt, chống chịu được với các điều kiện ngoại cảnh bất thuận cũng như sâu bệnh trên ngô, là giống có bẹlá gọn, thế lá đứng, màu xanh đậm đến khi chín, vì vậy có thể sử dụng lá, ngọn cho chăn nuôi ngay cả khi cây đã thu hoạch bắp. Là người trực tiếp thực hiện mô hình, anh Nguyễn Văn Phụng khẳng định: “Mặc dù vụ hè thu năm 2014 thời tiết nắng nóng, khô hạn kéo dài nhưng giống ngô NK54 vẫn phát triển tốt, bắp to, chống chịu được hạn, do đó không mất nhiều công chăm sóc mà giá trị mang lại cao hơn trồng lúa rất nhiều”. Giống như anh Phụng, nhiều hộ dân tham gia mô hình trên địa bàn xã cũng nhận định giống ngô NK54 này hoàn toàn phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương và có những ưu điểm vượt trội về năng suất, khả năng chịu hạn, hạn chế sâu bệnh hại và chống đổ tốt. Anh Phụng chia sẻ: “Ban đầu tôi cũng lo lắng không biết đưa giống ngô mới này vào trồng có được không vì từ trước tới nay gia đình tôi chưa hề trồng ngô, hơn nữa lại là trồng trên vùng đất khó khăn về nước tưới nên liệu năng suất có đạt hay không? Kỹ thuật canh tác thế nào? Chăm sóc ra sao, có tốn nhiều công hay không?... Tuy nhiên, sau khi được cán bộ kỹ thuật trực tiếp hướng dẫn về kỹ thuật trồng, chăm sóc, làm cỏ, bón phân theo quy trình, sau hơn 3 tháng diện tích ngô của gia đình đã cho thu hoạch, với năng suất khoảng từ 6 - 6,5 tấn/ha. Từ nay về sau trong vụ hè thu thay vì bỏ hoang ruộng tôi sẽ trồng giống ngô NK54 này. So với trồng lúa thì giống ngô mới này chăm sóc cũng đơn giản, thời gian trồng ngang nhau nhưng lợi nhuận mang lại cao hơn. Tuy nhiên để đạt được năng suất cao, bà con nông dân cần tuân thủ đúng theo quy trình kỹ thuật, đặc biệt là đảm bảo đúng mật độ và cung cấp đầy đủ phân bón, đặc biệt là phân chuồng”. Anh Lê Chí Công, Trạm trưởng Trạm KNKN huyện Vĩnh Linh, người trực tiếp chỉ đạo mô hình cho biết: “Mô hình được thực hiện trong vụ hè thu nên nằm trọn trong những tháng mùa khô với nền nhiệt cao, ít mưa, gió Tây Nam khô nóng thổi mạnh. Tuy nhiên nhờ thực hiện đúng quy trình kỹ thuật nên đã khắc phục được các yếu tố bất lợi để thực hiện thành công mô hình. Năng suất ước đạt 6 tấn/ha. Mặc dù so với tiềm năng năng suất của giống ngô NK54 thì mô hình chỉ mới đạt khoảng 75% năng suất. Tuy nhiên do mô hình được thực hiện trong điều kiện thời tiết không thuận lợi và đây cũng là lần đầu tiên người dân HTX Tân Trại Thượng trồng cây ngô nên năng suất đạt được là rất đáng ghi nhận. Về hiệu quả kinh tế, ước tính giống ngô cho thu nhập khoảng 24 triệu đồng/ ha cao hơn gấp 4- 5 lần so với trồng lúa trên cùng chất đất”. Theo ông Nguyễn Thuận Cử, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thành, việc năng suất chỉ đạt khoảng 75% so với tiềm năng năng suất của giống ngô NK54 đó là do người dân “Ham ban đầu, tiếc phía sau”. Ban đầu do chưa có kinh nghiệm nên người dân gieo giống dày, vì lượng giống cung ứng cho nông dân bao gồm cả một phần giống dự phòng giống có thể nảy mầm thấp, chuột, sâu phá hoại. Tuy nhiên do tỷ lệ nảy mầm cao, cây lên dày, mặc dù cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn người dân dặm tỉa, loại bỏ cây yếu nhưng do thấy ngô phát triển quá đẹp nên bà con nông dân tiếc không tỉa bỏ dẫn đến không đảm bảo mật độ, làm giảm năng suất. Do từ xưa đến nay xã Vĩnh Thành chưa bao giờ trồng cây ngô, người dân còn nhiều bỡ ngỡ, nên kết quả đạt được bước đầu này là rất đáng mừng. Trên cơ sở này, trong thời gian tới UBND xã sẽvận động bà con nhân rộng mô hình này ra toàn xã, nhằm giảm diện tích đất ruộng bỏ hoang không sản xuất trong vụ hè thu. Ông Lê Tiến Dũng, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Vĩnh Linh khẳng định: Bám sát định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, trong thời gian qua huyện Vĩnh Linh đã thử nghiệm thành công một số đối tượng mới như đậu xanh, ngô... Tuy nhiên, do thiếu sự đầu tư, chăm sóc nên năng suất bình quân của cây ngô còn hạn chế ở mức 4 – 5 tấn/ha, hiệu quả kinh tế mang lại còn thấp. Thêm vào đó, trong cơ cấu giống ngô đưa vào gieo trồng có không ít loại giống cho năng suất, chất lượng thấp, tính chống chịu sâu bệnh, khả năng thích ứng với điều kiện của địa phương không cao. Thực tế này đòi hỏi huyện tích cực tìm kiếm các giống ngô mới để nâng cao hiệu quả sản xuất ngô trên địa bàn, tạo thu nhập cao và ổn định cho người nông dân. Mô hình sản xuất giống ngô lai mới NK54 của Trung tâm KNKN đã bước đầu khẳng định đây là giống ngô có năng suất, chất lượng cao, phù hợp với điều kiện canh tác của địa phương. Trên cơ sở này, trong thời gian tới Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện sẽ tham mưu cho UBND huyện có chính sách hỗ trợ để nhân rộng mô hình này ra địa bàn toàn huyện, góp phần thực hiện tốt hai mục tiêu quan trọng là đảm bảo an ninh lương thực và sản xuất hàng hóa có giá trị cao, bền vững. Bài, ảnh: THỤC QUYÊN