Thách thức ở tiêu chí hộ nghèo

(QT) - Ngay khi bắt tay xây dựng nông thôn mới, lãnh đạo nhiều xã trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã xác định rõ, giảm hộ nghèo là một trong những tiêu chí quan trọng nhất. Tuy nhiên, việc đạt và giữ được tiêu chí này không hề đơn giản, đặc biệt là đặt trong bối cảnh chuẩn hộ nghèo thường có sự thay đổi. So với các địa phương khác ở huyện Cam Lộ, xã Cam Tuyền có xuất phát điểm khá thấp. Vì vậy, khi bắt tay xây dựng nông thôn mới, lãnh đạo xã xác định cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để đạt 19 tiêu chí. Trong đó, điều quan trọng nhất là giảm tỷ lệ hộ nghèo đến mức tối đa. Tuy nhiên, sau rất nhiều nỗ lực, xã Cam Tuyền vẫn chưa đạt tiêu chí hộ nghèo. Ông Hoàng Liên Sơn, Chủ tịch UBND xã Cam Tuyền cho biết: “Đến nay, xã Cam Tuyền đã đạt 14/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Trong số các tiêu chí chưa đạt, tiêu chí hộ nghèo khiến chúng tôi trăn trở nhất. Thời gian qua, chính quyền địa phương đã triển khai rất nhiều giải pháp như: Xây dựng các mô hình kinh tế mới; vận động người dân tham gia nhóm tiết kiệm tín dụng; đỡ đầu cho hộ nghèo… Dẫu vậy, cuộc sống của nhiều gia đình, đặc biệt là người dân ở bản Chùa còn rất khó khăn”. Được biết, chiếu theo chuẩn cũ, tỷ lệ hộ nghèo của xã Cam Tuyền chiếm 13,4%. Trong khi đó, nếu căn cứ ở chuẩn mới của năm 2016 thì con số đó lên đến 18,9%.

Phụ nữ xã Mò Ó, huyện Đakrông tham gia tổ tiết kiệm tín dụng để giúp nhau thoát nghèo

Cùng nhiều địa phương vùng khó khác, hành trình xây dựng thành công nông thôn mới của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã A Xing, huyện Hướng Hóa còn rất dài. Hiện tại, xã chưa đạt được nhiều tiêu chí như: giao thông, nhà ở, thu nhập, hộ nghèo, môi trường… Trong đó, hộ nghèo được lãnh đạo xã đánh giá là tiêu chí khó đạt nhất. Năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo của xã A Xing chiếm 37,9%. Bước sang năm 2016, khi chuẩn hộ nghèo thay đổi, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn đã lên tới 77,5%. “Cứ thay đổi chuẩn như thế này, không biết đến bao giờ xã sẽ xây dựng thành công nông thôn mới”, một cán bộ địa phương chia sẻ. Thời gian qua, phong trào xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh đã gặt hái những kết quả khả quan. Đến cuối năm 2015, toàn tỉnh có 18 xã đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm 15,4%); 8 xã đạt từ 15- 18 tiêu chí; 59 xã đạt từ 10- 14 tiêu chí và 32 xã đạt từ 5- 9 tiêu chí. Số tiêu chí nông thôn mới đạt bình quân là 11,7 tiêu chí/xã, tăng 8,1% tiêu chí/xã so với năm 2010. Tuy nhiên, quá trình xây dựng nông thôn mới ở nhiều xã hiện chưa đạt các tiêu chí như: giao thông, thủy lợi, trường học, hộ nghèo, cơ sở vật chất văn hóa… Trong đó, tiêu chí hộ nghèo được đánh giá là khó đạt chuẩn nhất. Đến cuối năm 2015, toàn tỉnh mới chỉ có 26 xã hoàn thành tiêu chí này. Theo thống kê, huyện Đakrông mới có 1 xã đạt tiêu chí hộ nghèo, Gio Linh 1 xã, Hướng Hóa 3 xã, Triệu Phong 4 xã. Bước vào năm 2016, tiêu chí hộ nghèo càng trở nên thách thức khi chuẩn nghèo có sự thay đổi. Theo đó, ở khu vực nông thôn, chuẩn nghèo nâng từ 400 ngàn đồng/người/tháng lên 700 ngàn đồng/người/ tháng. Còn ở khu vực thành thị nâng từ 500 ngàn đồng/người/tháng lên 900 ngàn đồng/người/tháng. Chiếu theo quy định về tỷ lệ hộ nghèo mới, nhiều xã đã đạt tiêu chí hộ nghèo trong xây dựng nông thôn mới vào năm 2015 có thể trở lại hiện trạng “chưa đạt”. Về phần mình, các xã chưa đạt chuẩn tiêu chí số 11 sẽ gặp khó khăn hơn vì tỷ lệ hộ nghèo ở địa phương tăng lên khá cao. Trong khi đó, tỷ lệ hộ nghèo là tiêu chí đạt đã không dễ, giữ được càng khó hơn. Thực tế, xã sẽ “mất chuẩn” khi một số gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn sinh thêm con, tách hộ hoặc gặp hoạn nạn và rơi vào diện hộ nghèo. Ông Lê Minh Dục, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thành, Vĩnh Linh chia sẻ: “Dẫu đã đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Vĩnh Thành luôn quyết tâm nỗ lực nhiều hơn nữa. Hiện nay, chúng tôi đặc biệt quan tâm đến tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo. Nhờ sự đồng thuận cao mà năm 2015 tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã Vĩnh Thành giảm xuống chỉ còn 2,67%, thấp hơn khá nhiều so với chuẩn nông thôn mới. Tuy nhiên, theo chuẩn mới của năm 2016 thì tỷ lệ hộ nghèo ở xã đã tăng lên là 4,63%, cận nghèo chiếm 3,3%. Như vậy, nguy cơ mất chuẩn là khá cao, đòi hỏi phải có nhiều giải pháp giảm tỷ lệ hộ nghèo”. Có thể thấy tiêu chí hộ nghèo là thách thức lớn đối với nhiều địa phương trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Vì thế, dù đã và chưa đạt tiêu chí này, Đảng ủy, chính quyền các xã trên địa bàn tỉnh cần nỗ lực, đồng lòng, đồng sức nhiều hơn nữa. Trong đó, điều quan trọng là phải triển khai những giải pháp cụ thể, đồng bộ, sát đúng với thực tiễn. Đặc biệt, cần nhận thức sâu sắc rằng, Chương trình xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng lại ở năm 2015 hay năm 2020 mà sẽ tiếp tục được thực hiện lâu dài. Thế nên, chắc chắn không chỉ có chỉ tiêu về tỷ lệ hộ nghèo mà các tiêu chí nông thôn mới khác sẽ có sự điều chỉ tùy vào tình hình thực tế và nhu cầu xã hội. Đó chính là thách thức, đồng thời cũng là phương án để nâng tầm nông thôn mới. Bài, ảnh: QUANG HIỆP