Hạng mục san nền tạo mặt bằng phục vụ lễ công bố nâng cấp Cửa khẩu La Lay: Giảm giá trị khối lượng thi công là theo quy định

(QT) - Trong hoàn cảnh gấp rút, Công ty TNHH Xây dựng Thống Nhất đã tập trung nhân lực, máy móc thiết bị, khẩn trương triển khai thi công hạng mục phục vụ lễ công bố nâng cấp Cửa khẩu quốc gia La Lay lên cửa khẩu quốc tế và đã hoàn thành đúng thời gian, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị đặt ra rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, giữa chủ đầu tư và nhà thầu đã có những bất đồng về giá trị khối lượng thi công, bên cạnh đó có thông tin cho rằng lãnh đạo tỉnh cùng các đơn vị liên quan đã xử sự không công bằng với nhà thầu. Xung quanh vấn đề này chúng tôi đã trực tiếp tìm hiểu, nhằm cung cấp thêm thông tin để bạn đọc nhìn nhận đúng thực chất sự việc.

Thi công san lấp, tạo mặt bằng phục vụ lễ nâng cấp Cửa khẩu La Lay

Ngày 28/5/2014, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 813/QĐ-TTg về việc nâng cấp Cửa khẩu La Lay, tỉnh Quảng Trị từ cửa khẩu quốc gia lên cửa khẩu quốc tế. Trước đó, ngày 24/4/2014, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Văn bản số 1255/UBND-CN giao Ban quản lý Khu kinh tế (BQLKKT) tỉnh làm chủ đầu tư Đề án quy hoạch, đầu tư, xây dựng các hạng mục công trình hạ tầng tại Cửa khẩu quốc gia La Lay. Ngày 9/5/2014, UBND tỉnh Quảng Trị có Thông báo số 63/TB-UBND về ý kiến kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Cường, trong đó yêu cầu BQLKKT tỉnh chỉ đạo Công ty TNHH Xây dựng Thống Nhất san tạo mặt bằng khu Quốc môn Cửa khẩu La Lay.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, BQLKKT tỉnh đã chỉ đạo BQL Dự án ĐTXD Khu kinh tế ký hợp đồng với Công ty TNHH Xây dựng Thống Nhất về việc thi công hạng mục: San nền tạo mặt bằng phục vụ lễ công bố nâng cấp Cửa khẩu La Lay lên cửa khẩu quốc tế thuộc dự án xây dựng công trình San nền bãi chờ nhập, bãi chờ xuất và hạ tầng giao thông 2 km khu vực Quốc môn Cửa khẩu La Lay.

Do điều kiện gấp rút, khẩn trương, Công ty TNHH Xây dựng Thống Nhất đã tập trung nhân lực và máy móc thiết bị, triển khai thi công và hoàn thành đảm bảo đúng ngày công bố nâng cấp cửa khẩu (25/6/2014), đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị đặt ra rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên khi nghiệm thu thanh toán, giữa chủ đầu tư và nhà thầu đã có những bất đồng về giá trị khối lượng thi công, hơn nữa thủ tục chưa hoàn thiện nên chưa thanh toán được.

Xung quanh việc này gần đây có thông tin cho rằng lãnh đạo tỉnh và một số ngành liên quan, nhất là BQLKKT tỉnh đã xử sự không công bằng với nhà thầu như bố trí vốn ít, chậm thanh toán, cắt giảm giá trị thực tế được thực hiện hơn 49 tỷ đồng còn 24,9 tỷ đồng. Vậy thực hư vấn đề nêu trên là thế nào?

Theo tài liệu thu thập được thì nhà thầu đã nhiều lần thay đổi giá trị khối lượng thi công, cụ thể: Tại bảng tổng hợp giá trị khối lượng thi công do Công ty TNHH Xây dựng Thống Nhất lập ngày 16/8/2014, số tiền là 58,496 tỷ đồng; bảng lập ngày 16/3/2016 là 56,075 tỷ đồng; bảng lập ngày 22/3/2016 là 56,564 tỷ đồng; còn theo Công văn số 30/CV-CT ngày 13/7/2017 gửi Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh là 39,95 tỷ đồng. Vậy, vì sao lại có nhiều lần tính toán, xác định giá trị khối lượng thi công khác nhau và nhà thầu “tự giảm” đến hơn 18,5 tỷ đồng(!?)

Trao đổi với chúng tôi, các cán bộ có trách nhiệm của BQLKKT tỉnh cho biết, sau khi nhận được hồ sơ của nhà thầu với các số tiền trên, hai bên đã tổ chức các cuộc họp để trao đổi, tính toán lại khối lượng thực tế, cách tính, đơn giá. Theo nhà thầu thì do phải lấy đất từ nước bạn Lào về đắp nên chi phí vận chuyển cao; áp dụng đơn giá của phương pháp thi công đào đất nền đường. Trong lúc chủ đầu tư cho rằng họ có cả một đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật luôn bám sát công trường, giám sát rất chặt chẽ quá trình thi công, có đầy đủ nhật ký thi công và nhật ký giám sát.

Thực tế nhà thầu lấy đất mỏ tại chỗ, đào đất ở tà luy dương đắp cho tà luy âm, nếu mua đất từ nước Lào về thì phải có hóa đơn, hơn nữa không chấp nhận phương pháp thi công đó vì đất tại chỗ còn thừa; nhà thầu thi công theo kiểu đào đất mỏ chứ không phải đào đất nền đường, đơn giá cao gấp 2 lần so với đào đất mỏ (riêng khoản chênh lệch đơn giá này khoảng 8 tỷ đồng)... Đó là những lý do chính dẫn đến chênh lệch giá trị khối lượng thi công rất lớn.

Tại Báo cáo số 696/BC-KKT ngày 21/9/2017 gửi Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh, BQLKKT tỉnh cho biết, sau khi hoàn thành hạng mục san nền phục vụ lễ nâng cấp Cửa khẩu La Lay, BQL dự án ĐTXD Khu kinh tế đã nghiệm thu kỹ thuật, đồng thời yêu cầu đơn vị thi công hoàn thiện hồ sơ hoàn công để có cơ sở trình thẩm định và phê duyệt khối lượng thi công. Tuy nhiên việc phối hợp thực hiện của nhà thầu chưa cao do chưa đồng ý về giá trị khối lượng công việc đã thực hiện.

Cụ thể, nhà thầu đề nghị giá trị đã thực hiện là 39,95 tỷ đồng, tuy nhiên sau khi xem xét, đơn vị tư vấn lập hồ sơ dự toán và BQLKKT tỉnh trình Sở Xây dựng thẩm định theo định mức, đơn giá tháng 6/2014 với tổng dự toán trình là 29,12 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng 26,135 tỷ đồng. Căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành về định mức, đơn giá, giá vật liệu xây dựng công trình; các biên bản xác nhận khối lượng giữa BQL dự án ĐTXD Khu kinh tế tỉnh, đơn vị thiết kế, đơn vị thi công, kết quả thí nghiệm cấp đất, đá, độ chặt đầm nén của Phòng thí nghiệm LASXD166 năm 2014 và Biên bản nghiệm thu kỹ thuật ngày 21/6/2016 giữa BQL dự án ĐTXD Khu kinh tế tỉnh, đơn vị thiết kế, đơn vị thi công, Sở Xây dựng thẩm định tổng dự toán là 24,9 tỷ đồng (giảm 4,22 tỷ đồng), trong đó chi phí xây dựng 22,3 tỷ đồng.

Phần chênh lệch chủ yếu giảm do tỷ lệ % đá thực tế, điều chỉnh một số mã hiệu định mức không hợp lý, một số loại máy móc, ô tô tự đỗ theo định mức quy định; không tính thuế GTGT trong chi phí quản lý dự án và chi phí tư vấn giám sát; không tính chi phí thẩm tra thiết kế bản vẻ thi công và dự toán công trình. Trên cơ sở thẩm định của Sở Xây dựng và tờ trình của BQLKKT tỉnh, ngày 10/3/2017, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 436/QĐ-UBND phê duyệt với tổng dự toán của hạng mục san lấp nền phục vụ lễ nâng cấp Cửa khẩu La Lay là 24,9 tỷ đồng.

Về nguồn vốn để thanh toán hạng mục san nền phục vụ lễ nâng cấp Cửa khẩu La Lay, từ nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ đầu tư hạ tầng cửa khẩu, năm 2016 đã bố trí cho dự án này 35 tỷ đồng. BQLKKT tỉnh đã tham mưu để UBND tỉnh trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trình Chính phủ xin thanh toán khối lượng công việc đã thực hiện phục vụ lễ công bố. BQLKKT tỉnh và UBND tỉnh đã nhiều lần làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Văn phòng Chính phủ để đề nghị thanh toán phần khối lượng đã thực hiện.

Tuy nhiên, ngày 23/6/2017, Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 6538/VPCPKTTH về việc xử lý đề nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong đó có nội dung: “UBND tỉnh Quảng Trị chủ động cân đối ngân sách địa phương và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để thanh toán khối lượng đã thực hiện các hạng mục công trình phục vụ lễ công bố nâng cấp Cửa khẩu quốc tế La Lay”. Như vậy, tỉnh phải thu xếp từ nguồn vốn khác để thanh toán chứ không được lấy từ nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ nói trên.

Hiện nay, BQLKKT tỉnh đã tập hợp tất cả các hồ sơ liên quan để làm việc với các cơ quan chức năng, xem xét trình UBND tỉnh hồ sơ thủ tục cũng như nguồn vốn để thanh toán cho Công ty TNHH Xây dựng Thống Nhất.

Tùng Lâm