Cần có niềm tin trong việc thi tuyển công chức, viên chức

(QT) - Vừa đọc xong mục thông báo thi tuyển viên chức năm 2013 của Bảo hiểm xã hội tỉnh đăng trên báo Quảng Trị số ra ngày 20/5/2013, tôi liền nhắc máy a lô cho anh bạn là lãnh đạo một cơ quan BHXH thuộc tỉnh để hỏi rõ thêm thông tin, cách thức tổ chức thi cử, khả năng trúng tuyển, và nhờ anh quan tâm giúp đỡ... Anh cười, trả lời “bó tay chấm com”, đồng thời cho biết: thi tuyển viên chức do BHXH Việt Nam tổ chức nghiêm túc lắm, cạnh tranh đúng nghĩa 100%, nên nhiều trường hợp con em trong ngành, thậm chí người thân của lãnh đạo cơ quan BHXH cũng rớt “chổng vó” nếu kiến thức không vững. Cứ vào trang web được đăng trên báo là có hướng dẫn đầy đủ, rõ ràng, có cả ngân hàng câu hỏi ở đó và cứ thế mà học cho thật kỹ, chỗ nào không hiểu hỏi người đi trước, còn không thì tra google, đảm bảo chắc chắn đậu.

Qua tìm hiểu cho thấy, nguyên nhân chính của vấn đề “nhiễu” thông tin chủ yếu là do từ phía những người thi trượt đưa ra, họ muốn biện minh cho sự yếu kém của bản thân hay con cháu mình bằng những thông tin sai lệch, để nói rằng trượt là do tiêu cực chứ không phải do năng lực làm bài thi. Những thông tin “vỉa hè” kiểu này thường có sức lan tỏa rất nhanh, ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của một số người đối với việc thi tuyển công chức, viên chức. Nhưng không phải người nào thi trượt cũng hành xử kiểu “tiểu nhân” như vậy. Tôi cũng trực tiếp tìm hiểu ngay cả nhiều người bị trượt qua hai kỳ thi công chức của tỉnh nói trên, họ thẳng thắn thừa nhận rằng: thi tuyển rất khách quan, sòng phẳng, đảm bảo công bằng; do họ chủ quan, ôn tập chưa kỹ, cán bộ coi thi nghiêm túc, không quay cóp được nên hoàn toàn thỏa mãn khi bị trượt, bản thân họ mà đậu mới là chuyện lạ.

Tôi thấy yên tâm. Tưởng gì chứ học thì được, con nhà khổ chịu khó quen rồi, thêm vài ba tháng “dùi mài kinh sử” để thi là chuyện nhỏ. Tôi lại nhắc máy a lô cho đứa cháu vừa tốt nghiệp đại học kế toán đang chờ xin việc. Cháu nghe tin, lòng đầy hy vọng khi biết số lượng tuyển dụng theo chuyên ngành mình học lên đến 15 người, cơ hội không nhỏ, nên vội vàng làm hồ sơ chuẩn bị ứng thí. Vài hôm sau gặp cháu tôi hỏi, chuyện làm hồ sơ, ôn luyện đến đâu rồi. Cháu buồn bã trả lời chắc không thi nữa, vì qua tìm hiểu có người nói không hy vọng gì đâu, tổ chức thi tuyển chỉ là hình thức, làm cho đúng thủ tục quy định chứ mọi chuyện đâu vào đó rồi (!). Tôi bực mình mắng cho cháu một trận: đừng nghe những lời xằng bậy, rồi liệt kê một loạt lý do vì sao họ đưa ra những thông tin như vậy, trong đó có cả chuyện cạnh tranh không lành mạnh, như ngay trong trường hợp này, vì thiếu niềm tin cháu đã tự loại mình ra khỏi cuộc chơi ngay từ đầu. Cháu nghe phải nên tiếp tục làm hồ sơ, ôn tập để chuẩn bị thi với niềm hy vọng như ban đầu. Thứ bảy tuần rồi tôi về quê dự cúng làng. Mọi người gặp nhau tay bắt mặt mừng, chuyện trò vui vẻ đủ thứ. Trong câu chuyện, có người nghĩ tôi làm việc nhà nước chắc có nhiều mối quan hệ nên nhờ xin việc cho con vừa mới tốt nghiệp ra trường. Biết cháu học chuyên ngành đại học kế toán nên tôi nói luôn nhu cầu hiện đang tuyển dụng của BHXH tỉnh với số lượng rất lớn và hướng dẫn cách làm hồ sơ thi tuyển. Tưởng rằng mọi người sẽ vui khi nghe thông tin đó, nhưng tôi lại nhận được những ánh mắt đầy hoài nghi. Sau phút im lặng, một người lên tiếng: bữa nay xin việc khó lắm, dân nhà quê mình không quen biết ai coi như chịu, thi cử cho vui vậy thôi... Tôi thoáng buồn. Biết rằng trong suy nghĩ của một số người, nhất là người dân nông thôn ít có thông tin đầy đủ, toàn nghe những lời đồn đoán nên xem chuyện thi tuyển công chức, viên chức chỉ là hình thức. Thật nguy hiểm, làm sao để lấy lại niềm tin cho họ? Với những thông tin, hiểu biết của mình, tôi tranh thủ nói chuyện về cách thức tổ chức thi tuyển công chức, viên chức hiện nay từ khâu đầu tiên đến khâu cuối cùng cho bà con biết. Bằng những dẫn chứng sinh động, cụ thể qua hai đợt thi tuyển công chức gần đây nhất của khối các cơ quan Đảng, Mặt trận, đoàn thể cuối năm 2011 và khối chính quyền năm 2012 của tỉnh: từ nhu cầu tuyển dụng, con số tham gia dự thi, tổ chức ôn tập, cách thức ra đề, tiến hành thi, chấm thi, số trúng tuyển..., đặc biệt đưa ra một số trường hợp cụ thể bị trượt mà nếu giả sử có tiêu cực thì đây là những người phải trúng tuyển trước tiên; các trường hợp gia đình ở nông thôn, hoàn cảnh kinh tế hết sức khó khăn nhưng vẫn trúng tuyển. Cả câu chuyện “chạy công chức mất 100 triệu” ở Hà Nội, sau khi nghe thông tin như vậy, cơ quan chức năng vào cuộc làm mấy tháng trời, cuối cùng kết luận không có chuyện đó, tôi cũng kể với mọi người. Sau khi lắng nghe tôi “thuyết trình”, bà con vui vẻ, hứng khởi nâng ly, đồng thanh 100%, cảm ơn tôi đã cung cấp những thông tin chuẩn xác, chứ lâu nay cứ nghe nói... nên thấy ngán mỗi khi nhắc tới chuyện tìm việc ở cơ quan nhà nước cho con cháu. Anh bạn lúc nãy nhờ giúp xin việc cũng phấn chấn hẳn lên, tuyên bố sẽ làm hồ sơ cho con đua sức, tranh tài, tiền thì không có, chứ học thì sợ gì dân thành phố... Tôi lại thấy vui vì đã chứng minh một cách thuyết phục với bà con quê mình rằng, thi tuyển công chức, viên chức rất nghiêm túc, đúng quy định, mọi việc đều công khai, minh bạch, đảm bảo công bằng, khách quan, cứ nắm vững kiến thức, làm bài tốt là đậu, không có tiêu cực như họ lầm tưởng. Nhưng tôi vẫn băn khoăn, vì đâu có những thông tin “nhiễu” đó? Khách quan mà nói, trong phạm vi cả nước cũng có lúc, có nơi công tác tổ chức thi tuyển công chức, viên chức làm chưa thật tốt, từ đó có phần ảnh hưởng đến chất lượng tuyển chọn đội ngũ công chức, viên chức và ít nhiều làm giảm sút niềm tin của xã hội. Nhưng đó chỉ là những trường hợp cá biệt. Qua tìm hiểu cho thấy, nguyên nhân chính của vấn đề “nhiễu” thông tin chủ yếu là do từ phía những người thi trượt đưa ra, họ muốn biện minh cho sự yếu kém của bản thân hay con cháu mình bằng những thông tin sai lệch, để nói rằng trượt là do tiêu cực chứ không phải do năng lực làm bài thi. Những thông tin “vỉa hè” kiểu này thường có sức lan tỏa rất nhanh, ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của một số người đối với việc thi tuyển công chức, viên chức. Nhưng không phải người nào thi trượt cũng hành xử kiểu “tiểu nhân” như vậy. Tôi cũng trực tiếp tìm hiểu ngay cả nhiều người bị trượt qua hai kỳ thi công chức của tỉnh nói trên, họ thẳng thắn thừa nhận rằng: thi tuyển rất khách quan, sòng phẳng, đảm bảo công bằng; do họ chủ quan, ôn tập chưa kỹ, cán bộ coi thi nghiêm túc, không quay cóp được nên hoàn toàn thỏa mãn khi bị trượt, bản thân họ mà đậu mới là chuyện lạ. Câu chuyện thi tuyển công chức, viên chức như thế là rõ. Điều cuối cùng tôi muốn nhắn gửi với mọi người, nhất là những sinh viên đang tìm kiếm việc làm: Hãy tin tưởng vào sự công minh của việc thi tuyển công chức, viên chức. TÙNG LÂM