Tăng cường phòng trừ các loại rầy gây hại lúa hè thu

(QT) - Hiện nay, lúa trà đầu đang giai đoạn đứng cái, làm đòng, trà muộn giai đoạn cuối đẻ nhánh. Thời tiết vụ hè thu năm nay diễn biến phức tạp, nắng nóng kéo dài đã ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các loại sâu bệnh phát triển và gây hại, đặc biệt rầy nâu, rầy lưng trắng đã phát sinh sớm và gây hại nặng hơn so với cùng kỳ năm trước. Tính đến nay, toàn tỉnh Quảng Trị có gần 2.000 ha lúa bị rầy lưng trắng và rầy nâu, trong đó bị nhiễm nặng 140 ha. Mật độ trung bình từ 1.000- 3.000 con/m2, mật độ cao từ 5.000- 20.000 con/m2 (Đông Hà, Triệu Phong) chủ yếu rầy non. Rầy gây hại nặng ở Đông Hà, Triệu Phong, Vĩnh Linh, Gio Linh, gây hại trên tất cả các giống và các trà lúa. Các loại rầy là đối tượng gây hại rất nghiêm trọng, nó không chỉ chích hút hết nhựa cây lúa làm cho lúa khô cháy mà còn là đối tượng chính lây truyền bệnh lùn sọc đen, lùn xoắn lá trên cây lúa. Đặc biệt, trong vụ đông xuân vừa qua Quảng Trị đã phát sinh dịch bệnh lùn sọc đen là có nguy cơ cao bùng phát trở lại trong vụ hè thu này nếu không thực hiện phòng trừ rầy có hiệu quả. Vì vậy, nông dân cần tổ chức tốt công tác phòng chống để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại trong sản xuất lúa do rầy gây ra .

Kiểm tra tình hình sâu bệnh hại lúa.

Rầy là loại côn trùng chích hút gây hại lúa. Rầy nâu có khả năng bùng phát với mật độ rất cao do vòng đời ngắn, nên chỉ trong vòng một tháng là xuất hiện một lứa mới với mật độ nhân lên cả trăm lần. Rầy có khả năng di chuyển theo hướng xuôi gió với khoảng cách hàng ngàn ki-lô-mét. Cả rầy non và trưởng thành đều không thích ánh sáng trực xạ của mặt trời nên chúng sống gần gốc lúa, chích hút ngay thân lúa, chỉ khi trời râm mát hoặc mật độ quá cao rầy mới bò lên trên mặt lá và ngọn lúa. Trên đồng ruộng hiện nay rầy nâu và rầy lưng trắng cùng chung sống và gây hại cây lúa. Ở giai đoạn đầu vụ, những nơi khô hạn, bất lợi về nguồn thức ăn và thời tiết nắng nóng thì mật độ rầy lưng trắng cao hơn rầy nâu; về cuối vụ thì tỷ lệ rầy nâu trên ruộng lúa nhiều hơn rầy lưng trắng. Vòng đời rầy nâu là 28-35 ngày và trải qua 3 lần sinh sản. Rầy trưởng thành và rầy non dùng miệng chích vào cây lúa để hút dịch. Lúa ở thời kỳ đẻ nhánh, nếu bị rầy gây hại thì trên thân cây lúa hình thành các vết màu nâu đậm; nếu bị nặng, thì phần dưới của thân lúa biến thành màu đen nâu và mạch dẫn nhựa trong cây bị phá hủy nghiêm trọng làm cho cây lúa bị khô. Lúa ở thời kỳ làm đòng và trổ nếu bị rầy gây hại với mật độ cao thì tác hại càng nghiêm trọng hơn, làm cho lúa bị cháy, năng suất lúa giảm rõ rệt, có khi mất trắng . Các biện pháp phòng rầy chủ yếu là: Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ để hạn chế cỏ dại, lúa chét, đây là những ký chủ trung gian của rầy nâu. Chọn giống lúa kháng rầy, gieo thưa hợp lý, bón phân cân đối, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách sẽ tạo điều kiện cho cây lúa phát triển tốt. Không để ruộng bị khô nước, ở những nơi chủ động nước có thể cho mực nước vào ruộng từ 10-25 cm (ngang cổ lá) để diệt trứng rầy. Dùng bẫy đèn để thu hút và tiêu diệt rầy trưởng thành (chủ yếu là rầy cánh dài). Thăm đồng thường xuyên, chú ý theo dõi rầy phát sinh vào thời kỳ lúa bắt đầu làm đòng đến khi trổ, nhất là trên các giống nhiễm rầy, ở vùng ổ dịch hàng năm. Tùy theo mật độ rầy và giai đoạn sinh trưởng của cây lúa để áp dụng các biện pháp phòng trừ phù hợp. Giai đoạn từ đẻ nhánh đến làm đòng nông dân nên dùng các loại thuốc nội hấp mạnh để trừ rầy. Các loại thuốc này có khả năng xâm nhập vào lá, thân lúa tốt nên khi phun không cần rẽ hàng vẫn tiêu diệt được rầy dưới gốc. Phổ biến cho nhóm thuốc lưu dẫn hiện nay bao gồm Actara 25WG, Chess 50WG, Alika 247ZC, thuốc điều hoà sinh trưởng côn trùng Applaud 10WP... Lúa giai đoạn trổ trở về sau là giai đoạn mà khả năng hấp thu của cây lúa kém dần nên sử dụng thuốc tiếp xúc như Bassa 50EC, Acmada 50EC, Vicondor 50EC, Midan 10WP, Trebon 10EC, Legend 800WG... Để diệt trứng rầy phòng tái phát lứa sau nên dùng hỗn hợp một trong những thuốc trên với thuốc Applaud hay Difluent 10 EC để phun cùng lúc. Khi phun trừ rầy giai đoạn lúa trổ về sau phải rẽ hàng và phun trực tiếp vào gốc lúa nơi rầy cư trú mới tiêu diệt được rầy tận gốc. Đến nay, tình hình sản xuất lúa vụ hè thu năm 2010 trong tỉnh cơ bản đã giải quyết được khó khăn do hạn hán, nông dân cần tăng cường chăm sóc, phòng trừ các loại sâu bệnh để đảm bảo vụ mùa thắng lợi. Bài, ảnh: VÕ THÁI HÒA